
“Tüberkülozu Sona Erdirmek İçin Yatırım Yapın, Hayatları Kurtarın!”
Tüberküloz (TB), dünyanın en ölümcül
bulaşıcı hastalıklarından biri olmaya devam etmektedir. Her gün 4000'den
fazla insan TB nedeniyle hayatını kaybetmekte ve 28.000'e yakın insan
bu önlenebilir ve tedavi edilebilir hastalığa yakalanmaktadır. Küresel
TB ile mücadele çabaları 2000 yılından bu yana yaklaşık 66 milyon hayat
kurtarmıştır. Bununla birlikte COVID-19 pandemisi, küresel olarak TB’yi
sona erdirme mücadelesinde uzun yıllar içinde kaydedilen ilerlemeyi
tersine çevirmiştir.
TB’nin sağlık, sosyal ve ekonomik yıkıcı
sonuçlarını önlemek, kamuoyunda farkındalığı artırmak ve küresel
hastalık salgınını sona erdirmek amacıyla Robert Koch tarafından
Mycobacterium tuberculosis basilinin keşfedildiği, böylece hastalığın
teşhis ve tedavisinin yolunun açıldığı 24 Mart 1882 gününe ithafen her
yıl 24 Mart “Dünya Tüberküloz Günü” olarak anılmaktadır.
Ülkemizde başarı ile yürütülen Ulusal
Tüberküloz Kontrol Programı sayesinde her yıl hasta sayısında azalma
gözlenmektedir. 2005 yılında 20.535 olan TB hasta sayısı 2020 yılında
8.925’e, hastalık insidansı yüz binde 29,4’den yüz binde 10,6’ya
düşmüştür. Ülkemizde tüm tanı ve tedavi hizmetleri sağlık kuruluşlarında
ücretsizdir. TB ve dirençli TB hastalarının tedavisinde kullanılan
birinci ve ikinci seçenek ilaçlar Bakanlığımız tarafından temin edilerek
ücretsiz olarak sağlık kuruluşlarına ve hastalarımıza
ulaştırılmaktadır. Hastaların tedavisini düzenli olarak sürdürmek ve
tamamlanmasını sağlamak amacıyla 2006 yılından beri Dünya Sağlık Örgütü
(DSÖ)’nün önerdiği Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT) uygulanmaktadır. DGT
hastanın ilaçlarını doğru ve tam olarak içtiğinden emin olabilmek için
her doz ilacın bir sağlık personelinin veya başka bir görevlinin
gözetiminde içirilmesidir. İletişim teknolojisindeki gelişmelerden
faydalanarak hastanın ilacını içerken bir sağlık çalışanına görüntülü
bağlanması veya ilaç içmesini kaydedip video yollaması şeklinde
uygulanan Video Gözetimli DGT de özellikle COVID-19 pandemisi döneminde
ülkemizde uygulanarak yaygınlaşmıştır.
TB hastalarının tedavilerinin uzun
sürmesi, tedavi süresince işgücü kaybına uğramaları gibi nedenlerle
hastalar ve aileleri psiko-sosyal desteğe ve maddi yardıma ihtiyaç
duymaktadırlar. Bu kapsamda Bakanlığımız ve Aile ve Sosyal Hizmetler
Bakanlığı arasında bir protokol imzalanarak ekonomik ve sosyal güçlükler
yaşayan hastalara 2018 yılı ocak ayından itibaren aylık nakdi sosyal
yardım verilmeye başlanmıştır. Dünyada ilk ve tek olan bu uygulama, DSÖ
tarafından iyi uygulama örneği olarak gösterilmektedir. 2021 yılında
3.838 hasta nakdi sosyal yardımdan en az bir defa yararlanmıştır.
Bu yıl Ulusal Tüberküloz Kontrol
Programı dokümanı da yayımlanarak kontrol programının amaçları,
hedefleri, stratejileri ve bu stratejilere yönelik koruma, tanı, tedavi
ve diğer uygulamalara ait aktiviteler tanımlanmıştır. Ayrıca, başta
Tüberküloz Tanı ve Tedavi Rehberi ve Tüberküloz Kontrol Faaliyetleri
Saha Uygulama Kılavuzu olmak üzere yıllar içinde ülkemiz için
geliştirilmiş kılavuzlara yapılan atıflarla bu kapsamdaki uygulama ve
çalışmaların çerçevesi çizilmiştir.
DSÖ tarafından 2021 yılı Dünya TB Günü
teması “Tüberkülozu Sona Erdirmek İçin Yatırım Yapın, Hayatları
Kurtarın!” sloganı ile belirlenmiştir. Daha fazla yatırım milyonlarca
insanın hayatını kurtararak TB hastalığının sona ermesini
hızlandıracaktır. Bakanlığımız ulusal TB kontrol programı çalışmalarını
ulusal ve uluslararası kuruluşlarla iş birliği içerisinde, kamu ve özel
sektör, sivil toplum örgütleri ve gönüllü kuruluşlarla birlikte
yürütmekte ve TB eliminasyonunu hedefleyecek şekilde güçlendirerek
sürdürmektedir.
Hedefimiz Veremsiz Bir Türkiye!